دوربین‌هایی که به قدر کافی ناظر نیستند

سیدمرتضی احمدپور | تبریز – خبرنگار:


در دو سال اخیر اتفاقی تاسف‌بار در جاده‌های آذربایجان شرقی در حال رخ دادن است؛ شیب رو به بالای تصادفات منجر به فوت در جاده‌های آن. آذربایجان شرقی از اوایل دهه 90 شاهد روند نزولی تصادفات و تلفات جاده‌ای بوده و با وجود این‌که ۱۴ هزار کیلومتر شبکه راهداری شامل ۲۳۶ کیلومتر آزادراه، ۵۶۷ کیلومتر بزرگراه، ۹۲۳ کیلومتر راه اصلی، 20۷۵ کیلومتر راه فرعی و ۱۰ هزار و ۴۴۱ راه روستایی دارد، میزان تلفات انسانی در جاده‌های آن طی سال‌های اخیر روند کاهشی خوبی نسبت به میانگین کشور داشته است.

اما در دو سال اخیر دلایل مختلفی از جمله، کاهش حضور پلیس و جایگزینی دوربین در جاده‌ها، افزایش سفر با خودروهای شخصی به دلیل ارزانی سوخت، افزایش استفاده از تلفن‌های همراه و فضای مجازی حین رانندگی، تصور اشتباه عدم کارایی دوربین‌های نظارتی در جاده‌ها، حوادث رانندگی منجر به فوت در راه‌های آذربایجان شرقی را با آمار بالایی روبه‌رو کرده است.

آن هم در حالی که شرایط و آمار حوادث رانندگی منجر به فوت به قدری تاسف‌بار شده که مسئولان قضایی با ورود مستقیم به این موضوع سراغ دستگاه‌های متولی رفته و حتی احکامی نیز در محکومیت دستگاه‌ها و مدیران خاطی صادر کرده‌اند. اما این‌که چرا این تلفات رو به افزایش است و راهکارهای جلوگیری از آن چیست را در ادامه مطلب بخوانید. 


نبود نظارت جاده‌ای 

کارشناس شورای ترافیک آذربایجان شرقی با بیان این‌که نبود نظارت و کنترل بر جاده‌های استان اعم از نظارت فیزیکی یا نرم‌افزاری موجب بی‌توجهی رانندگان به قوانین و سرعت مطمئنه شده است، اظهار می‌کند: در سال‌های گذشته حضور پلیس در جاده‌ها محسوس بود اما سپس تصمیم گرفته شد دوربین‌های نظارتی و ثبت تخلفات در جاده‌ها جای پلیس را بگیرد. این اتفاق در حالی تامل‌برانگیز بود که فقط 24 دوربین نظارت تصویری در 14 هزار کیلومتر جاده استان نصب شده که واقعاً ناکافی است. 

«سامان نظری» می‌افزاید: از سوی دیگر تصور نادرستی هم بین رانندگان استان به وجود آمده که این دوربین‌ها و سامانه‌های ثبت سرعت عملکرد درستی ندارند و تخلفات رانندگان را ثبت نمی‌کنند. به دلیل این تصور رانندگان، همین تعداد کم دوربین نیز مورد بی‌توجهی قرار می‌گیرد؛ حتی در تماس‌های تلفنی با مراکز مربوطه این موضوع از سوی شهروندان مطرح می‌شود، در حالی که اگر قرار بر کاهش نیروهای پلیس در جاده‌ها باشد باید ابزار نظارت نرم‌افزاری افزایش پیدا کند. 

این کارشناس عنوان می‌کند: تجربه مثبتی از تاثیر نظارت بر جاده‌ها در کاهش تلفات داریم و نباید در گزارش‌ها فقط به عامل 70 درصدی انسانی در کاهش تصادفات و فرهنگ‌سازی تاکید شود، چراکه فرهنگ‌سازی امری زمان‌بر است و حال که با مشکل فرهنگ رانندگی مواجه هستیم باید ابزارهای نظارتی تقویت شود. 


بررسی علل افزایش تلفات جاده‌ای استان 

مدیر کل راهداری و حمل‌و‌نقل جاده‌ای آذربایجان ‌شرقی، که از مدیران قدیمی این حوزه بوده و سابقه مدیریتی چندین دهه‌ای در راهداری و راهسازی را دارد، با بیان این‌که 24 دستگاه در کاهش تلفات جاده‌ای دارای سهم هستند، اظهار می‌کند: در تعطیلات نوروزی امسال دستگاه‌های اجرایی و متولی جاده‌ها پای کار آمدند و همکاری خوبی داشتند. همین موضوع موجب شد شیب روبه‌رشد تصادفات جاده‌ای و تلفات انسانی نه‌تنها متوقف شود بلکه روند نزولی خوبی هم داشتیم و کاهش نزدیک به 40 درصدی ثبت شد. 

«اروجعلی علیزاده» ادامه می‌دهد: با توجه به وضعیت موجود و با دستور استاندار و معاونت عمرانی مقرر شده در روزهای منتهی به پایان تابستان نیز طرح مشابهی به صورت ضربتی در جاده‌های استان اجرا کنیم تا مانع افزایش این تلفات شویم؛ البته در مجموع امسال به نسبت مدت مشابه سال قبل کمی کاهش تصادفات وجود دارد که باید با برنامه‌ریزی مانع از افزایش تلفات شویم. 

وی با بیان این‌که ترددهای سواری‌های مسافربر در جاده‌ها بیشتر شده است، عنوان می‌کند: خودروهای سواری مسافربر بین شهری بار بزرگی از تصادفات را بر عهده دارند در حالی که تصادف ناوگان حمل‌و‌نقل عمومی مسافر کاهش 10 درصدی داشته است. درباره حوادث مربوط به خودروهای سواری مسافران هم افزایش 83 درصدی را شاهد هستیم. 

علیزاده اظهار می‌کند: هزینه پایین انرژی موجب شده شهروندان مایل باشند با خودرو شخصی خود سفر کنند. همین موضوع افزایش تصادفات را در پی داشته و شهروندان کمتر راغب به استفاده از اتوبوس‌های بین‌شهری هستند. این مسئول به بخش دیگری از بررسی‌های انجام‌شده از سوی این اداره کل اشاره و عنوان می‌کند: استفاده از تلفن همراه در جاده‌ها بسیار زیاده شده است.

تا پیش از این هشدارها برای صحبت نکردن با تلفن‌های همراه در حین رانندگی بود. اما امروز با افزایش استفاده از شبکه‌های مجازی، هر روز رانندگانی را می‌بینیم که در حین رانندگی اقدام به فیلمبرداری، انتشار مطلب و... می‌کنند که خود عامل مهم خطرزایی برای ایجاد تصادفات مرگبار است. ‌این موضوع افزایش خطر رانندگی را در پی داشته و ضروری است خود رانندگان در این زمینه توجه بیشتری داشته باشند و برای حفظ جان خود و خانواده‌هایشان استفاده از تلفن همراه حین رانندگی را متوقف کنند. 

برخورد با دستگاه‌های خاطی در تامین امنیت جاده‌های استان 

معاون قضایی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری آذربایجان شرقی هم با بیان این‌که افزایش تلفات جاده‌ای در استان نگران‌کننده است، می‌گوید: کوتاهی هیچ دستگاهی قابل قبول نیست و هر یک از دستگاه‌ها باید مسئولیت خود را به خوبی انجام دهند و شانه خالی نکنند. 

«محبوب علیلو» با بیان این‌که حل مشکلات ایمنی و نواقص جاده‌ای ضروری است، تصریح می‌کند: طرح‌های خوبی در این زمینه با پیگیری‌های دستگاه قضایی آغاز شده و برای حل مشکل بی‌توجهی دستگاه‌ها به وظایف خود شیوه‌نامه‌ای مشخص برای تعیین وظایف، اختیارات و مسئولیت‌های دستگاه‌ها تهیه می‌شود. تاکنون نیز با برخی دستگاه‌ها و پیمانکاران برخوردهای قضایی نیز صورت گرفته است. 

وی با اشاره به اوج سفرهای تابستانی در یکی 2 ماهه اخیر تاکید می‌کند: هرچند عامل انسانی مهم‌ترین وقوع تصادفات شمرده شده است، دستگاه‌های متولی هم باید مسئولیت خود را با هماهنگی کامل انجام دهند تا شاهد روزهای تلخ در پایان تعطیلات تابستانی نباشیم. 


آمار تلفات جاده‌ای چه می‌گویند؟ 

بنا بر آمار منتشرشده در سال گذشته ۶۳۲ نفر در تصادفات جاده‌ای استان جان باخته‌‌اند که این تعداد در مقایسه با متوسط آمار کشوری که 18 درصد رشد دارد، 2 درصدی بیشتر بوده و افزایش ۲۰ درصد را نشان می‌دهد. نکته تاسف‌بارتر این‌که در سال جاری نیز به جز در تعطیلات نوروزی که کاهش 13 نفری کشته‌های جاده‌ای ثبت شده در بقیه ماه‌ها افزایش تلفات وجود داشته است.

در فروردین 98 یک نفر به نسبت فروردین سال گذشته تلفات افزایش داشته و در اردیبهشت و خرداد نیز تلفات حدود 14 درصد رشد را نشان می‌دهد؛ البته در تیر و مرداد وضعیت جاده‌های استان کمی بهتر است و تاکنون افزایش محسوسی از تخلفات اعلام نشده است.